باکتری لژیونلا در تاسیسات
معرفی باکتری لژیونلا
بیماری لژیونر[1] نوعی بیماری سینهپهلو[2] است که توسط باکتریلژیونلا و بهخصوص گونهٔ لژیونلا پنوموفیلا ایجاد میشود. علائم بالینی خفیف بوده و شبیه به آنفلوانزا است ولی در گونهٔ پنوموفیلا سینهپهلوی حاد بروز مینماید.
تاریخچه باکتری
این بیماری نام خود را از شیوع و همهگیری آن در ژوئیهٔ ۱۹۷۶ در فیلادلفیا گرفتهاست. در آن سال در همایشی که توسط سربازان قدیمی گروه لژیون آمریکایی در هتلی برگزار شده بود،۱۸۲ نفر به سینهپهلوی حاد مبتلا شدند که ۸۲ نفر آنها فوت نمودند. در ژانویهٔ ۱۹۷۷ عامل ایجادکنندهٔ این همهگیری مشخص شد و باکتری آن را لژیونلا و گونه را لژیونلا پنوموفیلا نام نهادند.
همهگیری باکتری
بیشتر مبتلایان را اشخاص مسن و میانسال تشکیل میدهد. این بیماری معمولاً به صورت انفرادی مبتلا مینماید ولی همهگیریهای آن در اکثر مواقع در فصل تابستان و اوایل پاییز دیده میشود. طبق آمار مختلف سالیانه بین ۸ تا ۱۸ هزار نفر در آمریکا به این بیماری مبتلا میشوند. این باکتری یکی از علل بروز عفونتهای بیمارستانی است. هر کسی ممکن است به بیماری لژیونر مبتلا شود، اما افراد مسن، سیگاری، الکلی و مبتلایان به سرطان، دیابت یا بیماری مزمن تنفسی یا کلیوی بیشتر در معرض خطر هستند.
علائم بالینی بیماری
علائم این بیماری شدیدتر و حادتر از سینهپهلوی معمولی است. تب، سرفه، بیحالی، درد و خستگی عضلانی از علائم عمده است. وجود خلط سینه و درد قفسهٔ سینه و تپش قلب از علائم همراه است.
محیط زیست باکتری
زیستگاه باکتری در محیطهای آبی است و معمولاً بهصورت همزیست با آمیب زندگی میکند. در محیط مرطوب ۲۵ تا ۴۵ درجهٔ سانتیگراد و نیز در خاک هم میتواند زنده بماند. باکتری لژیونلا در سیستمهای آبرسانی، منابع آبی، سیستمهای تهویهٔ مرکزی، کولرهای آبی و رطوبتسازها و همچنین قسمت سونا در استخرهای شنا، میتواند تکثیر و منتشر گردد. منبع آب آلوده، به صورت قطراتی که حامل باکتری لژیونلا هستند در هوا اسپری میگردند و بیماری از طریق استنشاق این قطرات و ورود آنها به دستگاه تنفسی، منتقل میگردد.[3][4] انتقال این بیماری از انسان به انسان وجود ندارد.[5]
شرایط رشد و تکثیر مناسب
لژیونلا مستعد تکثیر در سیستم های توزیع آب است. باکتریها در جایی که دما بین 20 تا 45 درجه سانتی گراد است و مواد مغذی در دسترس هستند تکثیر می شوند. این باکتری در دمای زیر 20 درجه سانتی گراد نهفته است و در دمای بالای 60 درجه سانتی گراد زنده نمیماند.
کاری که باید انجام دهید
ارائه دهندگان مراقبت های بهداشتی و اجتماعی باید ارزیابی کاملی از خطرات سیستم های آب سرد و گرم انجام داده و اطمینان حاصل کنند که اقدامات کافی برای کنترل خطرات وجود دارد.
طراحان، مجریان و نگهداران بخش تاسیسات باید ضمن شناخت دقیق شرایط رشد این باکتری در تمامی مراحل طراحی، اجرا و نگهداری، شرایط زیستی مناسب برای رشد و تکثیر این باکتری را ازبین برده و سلامت کاربران را پر اهمیت در کار خود شمارند.
لژیونلا در بخشهای مختلف تاسیسات ساختمان
برجهای خنک کننده
در برج خنک کننده به دلیل راکد ماندن و عدم کنترل کیفیت آب این باکتری تکثیر شده و به وسیله ذرات هوا وارد ریه انسان شده و باعث بروز بیماری می شود. باکتری لژیونلا را می توان با کنترل و عملیات آبی در برج خنک کننده کنترل نمود. به همین منظور لازم است تا آب تمام برجهای خنککننده تحت عملیات برنامه دوگانه بایوساید قرار گیرد. تمام دستگاه های تبخیری از جمله برجهای خنککننده باید دو بار در سال به صورت کامل تمیز و پاکسازی شود.
روش های مقابله با شیوع بیماری لژیونلا در برج خنک کننده:
– جلبک های موجود در برج خنک کن کاملاً تمیز شود.
– تمام سطوح فلزی با بایوساید شسته شود.
– قطعات خورده شده و زنگ زده تعویض شود.
– آزمایش وجود لژیونلا به صورت دورهای انجام شود.
منابع آب سرد
در منابع آب سرد بخصوص منابع با دمای بالای 20 درجه سانتیگراد و بخصوص آب با زمان ماند بالا، این باکتری قابلیت تکثیر دارد، از این رو منابع آب سرد بهتر است در محلی با دمای کمتر 20 درجه سانتیگراد نگهداری شوند.
منابع آب گرم
منابع تولید آب گرم مستعدترین فضا جهت تکثیر در صورت وجود آب با دمای کمتر از 50 در جه سانتیگراد میباشند لذا باید مخازن در دمایی بین 50 تا 60 درجه سانتیگراد نگهداری شده و یا به صورت دورهای جهت ضد عفونی شدن بالای 60 درجه سانتیگراد قرارداده شوند.
فاضلاب اواپراتورها
در سینی جمعآوری درین تجهیزات خنک کننده که با هوای مورد تهویه در تماس هستند و نیز لولههای انتقال فاضلاب، این باکتری قابل تکثیر است که جهت رفع آن باید درین این تجهیزات طوری طراحی شود که تجمع فاضلاب جلوگیری شده و امکان برگشت فاضلاب به سینی درین نباشد. درضمن باید از سیفون مناسب در مسیر فاضلاب استفاده نمود.
لوله کشی
در صورت زیاد بودن حجم لوله کشی و یا پیچیدگی لولهکشی، امکان رشد باکتری بالا رفته و نیز باید از انشعابات بدون کاربرد و بدون استفاده در سامانهمورد طراحی جلوگیری نمود. در لوله کشی انتقال آب که از جمعکننده[6] استفاده میشود، باید انشعابات بدون کاربرد را از محل جمع کننده بست تا آب مانده در انشعابات فرعی به مدار برگشت داده نشوند.
به عنوان نمونه در صورت وجود لوله برگشت آب گرم بهداشتی و عدم استفاده از این لوله باید در صورت امکان این مسیر را قطع نمود و یا در انتهای این مسیر از طریق یک شیر تخلیه، به صورت دورهای آب مانده در مسیر را مرتباً تخلیه نمود.
استخرها و جکوزیها
وجود آب گرم و مواد مورد نیاز در رشد این باکتری یکی از فضاهای عالی برای رشد این باکتری بوده که با گندزدایی میتوان از رشد این باکتری جلوگیری نمود. در ضمن باید از به وجود آمدن محلی برای راکد شدن آب بخصوص در دمای بین 20 تا 50 درجه سانتیگراد در این فضاها به شدت پیشگیری نمود.
حوضها و آبنماها
در آبنما ها امکان انتقال باکتری از طریق ذرات آب که توسط باد به اطراف منتقل میشود میباشد.
ایرواشرها، کولرهای آبی و مهپاشها
این تجهیزات رطوبت زنی که جهت کاهش دمای هوا ساکنین از اسپری و تماس آب استفاده میکننده میتوانند بسیار مستعد رشد و انتشار باکتری لژیونلا باشند. آب مصرفی این تجهیزات بیشتر در دمای بالاتر از 20 درجه سانتیگراد قرارد گرفته و ممکن است از مخازن و منابعی که شرایط رشد باکتری در آن بالاست تامین شوند.
مقابله با باکتری لژیونلا در تأسیسات
در مرحله طراحی
ـــ نگهداری آب در حجم کم.
ـــ نگهداری آب برای زمانهای کوتاه یا ماند کم در شبکه توزیع.
ـــ نگهداری مخازن آب در دمای زیر 20 درجه سانتیگراد.
ـــ استفاده از لوله کشی با مسیر کوتاه.
ـــ عدم ایجاد مسیرها بدون کاربرد و بسته در شبکه لوله کشی.
در مرحله اجرا
ـــ عایق بندی حرارتی مناسب لوله ها و مخازن.
ـــ استفاده از موادی که رشد لژیونلا را بالا نمیبرد.
ـــ استفاده از مخازن ذخیره آب سرد دربدار و محافظ در برابر ورود حشرات و گردو خاک.
ــ اطمینان از برگشت نداشتن فاضلاب تجهیزات تهویه مطبوع به سینی درین و داشتن سیفون مناسب در مسیر انتقال به فاضلاب اصلی.
در مرحله نگهداری
ـــ نگهداری مخازن تولید آب گرم بهداشتی بالای 60 درجه سانتیگراد.
ـــ نگهداری دمای آب گرم بهداشتی در سیستم توزیع آبگرم بهداشتی در دمای 50 درجه سانتیگراد و یا بالاتر.
ـــ رسوبزدایی و نظافت تجهیزات نگهداری و انتقال آب.
ـــ انجام آزمایشات دورهای مرتب سامانهها و تجهیزات انتقال آب.
ـــ شناخت نکات بهداشتی در نگهداری سامانهها و تجهیزات.
ـــ نظافت سینیهای درین تجهیزات سرمایشی.
ـــ نظافت مسیر های تهویه مطبوع گردش هوا از جمله فیلترها، توریها، فنها، سینیهای درین، کانالهای انتقال هوا، و دریجههای توزیع هوا.
ـــ نگهداری برجهای خنک کننده در شرایط استاندارد بهداشتی.
ـــ کلر زنی و گندزدایی آب.
ـــ فیلتراسیون، گندزدایی و تعویض مرتبط آب آبنماها و حوضها.
[1]. Legionnaires› disease or Legionellosis.
[2]. pneumonia.
[3]. Jamie Bartram, Yves Chartier, John V Lee, Kathy Pond and Susanne Surman-Lee Legionella and the prevention of legionellosis, 2007, WHO Press, pp:27
[4]. Cunha, Burke A; Burillo, Almudena; Bouza, Emilio (2015). “Legionnaires’ disease”. The Lancet. doi:10.1016/S0140-6736(15)60078-2. ISSN 0140-6736.
[5]. “Legionella (Legionnaires’ Disease and Pontiac Fever)”. CDC. January 22, 2016. Retrieved 10 February 2016.
[6]. Collector.
لینکهای دانلود
باکتری لژیونلا در تاسیسات رایگان
شماره اثر: 14021217 | ویرایش 1 | 4 صفحه | 718 کیلوبایت
دیدگاهتان را بنویسید